Alanya'da yaşayan girişimci Mehmet Özata, Akdeniz Su Ürünleri Araştırma, Üretme ve Eğitim Enstitüsü Müdürlüğünce yürütülen Balon ve Aslan Balıklarının Yayılım Alanlarının ve Olası Mücadele Yöntemlerinin Araştırılması (BAYOMA) Projesi kapsamında balon balıklarından ayakkabı, cüzdan, çanta ve anahtarlık yapabilmek için çalışmalara başladı. İlk olarak kadın çantası üzerine yoğunlaşan Özata, İstanbul’da konusunda uzman bir kişiye balon balıklarının derilerini götürdü. Tanesi 1 kiloya yakın 7 balon balığının derisi özel işlemlerden geçirilip tabaklama yöntemiyle hazır hale getirildi. Ardından deriler, metal aksesuarı dışında fermuarı tutacak yere kadar balon balığının parçalarının tamamı değerlendirilerek yapılan çanta haline getirildi. Özata, patentine başvurduğu çalışmaların sonunda yine balon balığı derisinden ayakkabı, cüzdan, anahtarlık yapmak için de girişimlerini sürdürüyor.
"Patentine başvurduk"
Çantayı yaptıran girişimci Mehmet Özata, 2018 yılında İskenderun’da bir çocuğu balon balığı ısırması nedeniyle parmağının koptuğu haberini okuyunca çok etkilendiğini ve 3 yıl önce BAYOMA Projesi’ne dahil olduğunu söyledi. Özata, AR-GE çalışmaları sırasında balon balığı derisinin son derece kaliteli bir deri olduğunu fark edince tekstilde kullanmak üzere girişimlere başladıklarını aktararak, “Bunlardan ayakkabı, çanta, cüzdan, anahtarlık üzerine çalışmalara başladık. Bu işte başarılı olunca aynı zamanda patentine başvurduk. Şimdi bir tekstil ürünü olarak kullanılmasını sağlayacağız. Çok şık ve güzel bir çanta oldu” dedi.
"Tehlikeyi görünce yaptığı şişme özelliği derisini esnek yapıyor"
Balon balığının şişme özelliğinin derisini esnek yaptığını kaydeden Özata, “Denizde herhangi bir tehlike görünce şişiyor, böyle olunca da derisi esnek oluyor. Esnek olmasına karşın derisi çok sağlam. Zaten tekstilde de kullanılan derilerin hem esnek hem de sağlamlık yönünden kullanılabilirliği olduğu için, biz de bunu tekstilde kullanılabileceğini ön görerek çalışmamıza devam ettik. Bakanlıkla ortak hareket ediyoruz. Akdeniz Su Ürünleri Enstitüsü ile projeye dahil olmuştuk. Onlarla beraber yaptık. Marmara, Akdeniz, Ege üniversiteleri ve birçok üniversite ile işbirliğimiz oldu ve desteklerini aldık” ifadelerini kullandı.
"Yasak olan av hayvanlarının avlanmasının önüne geçilmesi adına önemli bir adım"
Projenin hem balon balığının popülasyonunu dengelenmesi hem de yasak olan av hayvanlarının avlanmasının önüne geçilmesi adına önemli bir adım olduğuna vurgu yapan Özata, "Av hayvanlarında egzotik deri olarak geçiyor, o hayvanların avlanması yasak olduğu için balon balıkları onların yerini alacak. Doğadaki diğer av hayvanların derisi yerini alacak. Baktığınız zaman balon balıklarının deri desenleri birbirinden hep farklı. Bunları tabaklama yöntemiyle hepsi egzotik deri dediğimiz farklı desenli ürünler oluşturmaya imkanı da sağlıyor" diye konuştu.
"Cep telefonu ve tabletlerde kullanım için incelemede"
Özata, balon balığının derisinden telefon ve tablet kılıfı yapımı üzerinde çalıştıklarını da aktararak, "Telefondaki manyetik alanı tutma özelliğini test için incelemeye gönderdik. Eğer iyi bir sonuç gelirse, radyoaktif maddeleri emen bir özelliği tespit edersek onun üzerinden telefon ve tabletlerde kılıf olarak kullanmayı düşünüyoruz. Hem görüntü olarak güzel bir görüntü ortaya çıkacak hem de sağlıklı bir ürün olacak" şeklinde konuştu.
"1 sene sonra derisi sertleşiyor"
İmalat işiyle uğraşan deri ustası Adnan Uçmaz ise balığın derisinin işlenmesinin zor olduğuna, çok fazla el emeği gerektiğine işaret etti. Uçmaz, "Normal deri durdukça bir şey olmuyor ama balon balığı gördüğüm kadarıyla 1 sene sonra sertleşiyor. Biz bunu işledikten sonra sertleşmesi daha iyi. Daha önceden de bizim için yumuşak olması daha rahat" dedi.
