Deprem Haftası kapsamında Alanya Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görevli ALKÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nalan Kozacı, depremden sonra bilinmesi gereken ilk yardım kurallarını anlattı.
Dünyanın en etkin deprem kuşaklarından birinin üzerinde bulunan ülkemizde vatandaşlarımızın depreme karşı hazırlıklı olmalı, depremden korunma yollarının anlatılması ve toplumda afete hazırlık bilincinin yaygınlaştırılması amacıyla her yıl Mart ayının ilk haftası “deprem haftası” olarak anılmaktadır. Ülkemizde 6 Şubat’ta 11 ilimizi etkileyen büyük can kaybına neden olan deprem felaketi sonrasında da ilk yardımın önemi bir kez daha ortaya çıktı. Bu kapsamda önemli açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Nalan Kozacı şunları söyledi. Kozacı, “Bir depremden sonra ölümlerin çoğu ilk üç saat içinde görülür. Depremlerde en sık karşılaşılan yaralanmalar kas iskelet sistemi yaralanmaları olup, kırıklar ve ezilme tipi yaralanmalardır. İlk yardımda, hayati tehlikenin ortadan kaldırılması, yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesi, yaralının durumunun kötüleşmesinin önlenmesi, iyileşmenin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır. Yaşadığımız bu deprem felaketi, ilk yardımın ne kadar önemli olduğunu ve herkesin bilmesi gerektiğini bize göstermiştir. İlk yardım temel uygulamaları Koruma, Bildirme, Kurtarma (KBK) olarak ifade edilir. İlk yardımcının müdahalesi ile ilgili öncelikle yaralının durumu değerlendirilir (ABC). Öncelikli müdahale edilecekler belirlenir, yaralının korku ve endişeleri giderilir, yaralıya müdahalede yardımcı olacak kişiler organize edilir, yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalelerde bulunulur. Kırıklara yerinde müdahale edilir, yaralı sıcak tutulur, yaralıyı hareket ettirmeden müdahale yapılır, yaralının en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevki sağlanır.” dedi.
NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
“İlk yardımda ilk olarak ABC değerlendirilir” diyen Kozacı, “Bilinç kontrol edilir, bunun için yaralıya yüksek sesle ‘’nasılsın’’ sorusu sorulur. Kişinin bilinci yerinde ise tüm uyarılara cevap verir. Cevap yoksa bilinç bozukluğu gelişmiştir. Ardından, A. Hava yolu açıklığı değerlendirilir. B. Solunumun değerlendirilir ( Bak-Dinle-Hisset). C. Dolaşımın değerlendirilir (Şah damarından 5 saniye nabız alınarak yapılır). Yaralanma sonucu iç kanama ve dış kanama olabilir. Kanamaya bağlı şok gelişebilir. Şok gelişen yaralıların, kan basıncında düşme, hızlı ve zayıf nabız, hızlı ve yüzeysel solunum, ciltte soğukluk, solukluk ve nemlilik, endişe, huzursuzluk, bilinç seviyesinde azalma görülür. Şoktaki hastaya ilk yardımda, yaralı sırt üstü yatırılır, hava yolunun açıklığı sağlanır, yaralının mümkün olduğunca temiz hava soluması sağlanır, varsa kanama hemen durdurulur, şok pozisyonu verilir, yaralı sıcak tutulur, hareket ettirilmez, hızlı bir şekilde sağlık kuruluşuna sevki sağlanır (112), hasta/yaralının endişe ve korkuları giderilerek psikolojik destek sağlanır. Dış kanamalarda kanayan yara değerlendirilir, kanayan yer üzerine temiz bir bezle bastırılır, kanama durmazsa bandaj ile sararak basınç uygulanır, kanayan bölge yukarı kaldırılır, uzuv kopması varsa ve/veya baskı noktalarına baskı uygulamak yeterli olmuyorsa turnike uygulanır. İç kanama şüphesi varsa yaralının üzeri örtülerek ayakları 30 cm yukarı kaldırılır, asla yiyecek ve içecek verilmez, hareket ettirilmez (özellikle kırık varsa). Kafatası ve omurga yaralanmalarında ilk yardım da, bilinç kontrolü yapılır, yaşam bulguları değerlendirilir, hemen tıbbi yardım istenir (112), yaralının hareket etmemesi sağlanır, yardım geldiğinde sedyeye baş-boyun-gövde ekseni bozulmadan alınır ve yaralı asla yalnız bırakılmaz. ”diye konuştu.
