Türkiye'yi sarsan Kahramanmaraş merkezli, 10 ili etkileyen 2 büyük depremde 35 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Arama kurtarma ekiplerinin ise enkaz altında kalan vatandaşları kurtarma çalışmaları sürüyor. Enkaz altından sağ çıkarılan vatandaşların, çıkarıldıktan sonraki tıbbi süreçlerinin hayati öneme sahip olduğunu belirten Medical Park Antalya Hastane Kompleksi’nde görevli Nefroloji ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Havva Asuman Yavuz, enkaz altında oluşan ezilme (crush) sendromu hakkında bilgi vererek, hastalara uygulanması gereken tıbbi sürece değindi.

“Ezilme sendromu çok önemli”
Enkaz altından sağ çıkarılan hastaların ezilme sendromu yaşayabileceğini söyleyen Prof. Dr. Havva Asuman Yavuz, “Çok üzücü günler yaşıyoruz. Maalesef büyük bir deprem oldu. Binlerce kişi vefat etti, binlerce kişi enkaz altından çıkarıldı. Enkaz altından çıkarılanlar hızlı bir şekilde hastanelere transfer edildi. En büyük ve en önemli sorun bu günlerde enkaz altından çıkan hastalar için ezilme yani crush sendorumu dediğimiz göçük altında geçen zamana bağlı ya da göçük altında kalan vücut parçalarının büyüklüğüne bağlı olarak ortaya çıkabilecek olan problemler” diye konuştu.

“Böbrek yetmezliği ortaya çıkabilir”
Ezilme sendromu sonrası oluşabilecek hasarlara değinen Prof. Dr. Yavuz, “Hasta enkaz altından sağlıklı çıkarılabilir. Haberlerde gözünüze çarpmıştır. Saatler sonra sağ çıktı ama vefat etti şeklinde haberler görebiliyoruz. Bunun sebebi tamamen ezilme sendromu dediğimiz ölmüş olan kas dokusu. Tüm vücut dokusuna kas dokusundan yayılan bir takım maddeler var. Bu maddeler böbrekten geçerek vücuttan atılmak isteniyor. Ancak atılırken de böbreği tıkayarak böbrek işlevlerinin bozulmasına neden oluyor ve böbrek yetmezliği ortaya çıkıyor” şeklinde konuştu.

“Bir an önce serum tedavisi şart”
Enkaz altından sağ çıkarılan vatandaşların bir an önce serum tedavisine başlanması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Yavuz, “Bu maddelerden biri de potasyum dediğimiz bir elektrolit. Bu elektrolit kalbin durmasına neden oluyor. Yani ezilme sendromu çok tehlikeli bir sendrom. Çok hızlı bir şekilde hastanın hastaneye transferi gerekiyor. İdrar çıkışının olup olmadığının incelenmesi şart. Böbrek değerlerine bakılması, kas yıkım testlerinin yapılması lazım. Bu arada bunlar yapılırken bir an önce serum tedavisinin başlaması, idrar sondasının takılması ve sonuçlara göre de tedavi planının yapılması gerekiyor” dedi.

“Kullanılan ilaçlara dikkat edilmeli”
Enkaz süreci sonrasında kullanılan ilaçlara dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Yavuz, “Buradaki en büyük sıkıntılardan biri, ağrılar için kullanılan ağrı kesiciler. Burada açık yaralarda ortaya çıkabiliyor. Onlar için uygulanan antibiyotik tedavileri böbreğe zarar verebilir. Bunlar da bir takım sorunlara yol açabilmektedir. O yüzden ‘Enkazdan çıkan hastanın bir yerinde ezilme yok, yaşlıdır bir şey olmaz’ diye düşünmeyelim. Ezilme bulgusu vücudunun neresindeyse, doktoru o konuda uyarmak gerekiyor. Çünkü hekimler ve sağlık personeli çok yoğun bir mesai içerisindeler. Hasta özellikle ezilme hissettiği bölgeyi hekime göstermeli. Testler çok önemli. Böbrek değerleri, kas yıkım testleri, idrar çıkışının takip edilmesi, çok hızlı bir şekilde sıvı desteğinin sağlanması gerekiyor. En tehlikeli olay burada potasyum. Potasyum, muz, limon, portakal, mandalinada bulunuyor. Bu tür yiyeceklerden de kaçınmak gerekiyor. Potasyum ölçümü yapılmadan bu tür yiyeceklerin enkazdan çıkarılan kişilere verilmemesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.