ATSO’nun Aralık ayı olağan meclis toplantısı, Meclis Başkanı Süleyman Özer başkanlığında gerçekleştirildi. Toplantıda gündeme ve ekonomiye dair değerlendirmelerde bulunan ATSO Başkanı Davut Çetin, geçtiğimiz günlerde hayatını kaybeden İstanbul Ticaret Odası Başkanı İbrahim Çağlar'ın yakınlarına ve sevenlerine baş sağlığı dileğinde bulundu. CHP eski Genel Başkanı ve Antalya Milletvekili Deniz Baykal’ın sağlık durumuyla ilgili de bilgi veren Davut Çetin, “dün haber aldım Deniz Baykal’ın sağlığı hızla düzeliyor, bilinci açık, konuşuyor, Şubat ayı ortasında Türkiye’ye dönmesi bekleniyor’’ dedi.

Dünya gündeminde Antalya’yı çok etkileyecek gelişmeler olduğunu belirten Çetin, “Antalya, turizm dolayısıyla dünyadaki siyasi gelişmelerden etkilenen bir kent, bu nedenle gelişmeleri yakından izlemek ve ona göre önlem almak durumundayız’’ diye konuştu.

“Antalya insanların barış ve huzur içinde tatil yaptığı bir kenttir” Kudüs konusunun Orta Doğu’da gerginliği artıracak bir konu olduğunu söyleyen Davut Çetin, “Kudüs konusu bizi de etkileyen, tahrik edici, Orta Doğu'da gerginliği artıracak bir konu oldu. Filistin derken, biraz daha iyi bilmemiz gerekiyor. İsrail hükümeti Filistin halkını esaret altına almış durumda. Filistin halkı topraklarından çıkarılmış bir halktır. Büyük kısmı göç etmiş, kalanlar İsrail içinde Batı Şeria ve Gazze şeridinde, yeşil işaretli alanlarda esir gibi kalmışlardır. İsrail hükümeti Filistinlilerin yaşadıkları yerleri duvarlarla çevirmiştir. Filistinliler belirli kapılardan kontrol altında girip çıkmaktadırlar. Burada İsrail halkına karşı hiçbir olumsuz duyguda olmadığımızı ifade etmek isterim. İsrail halkının bir kesimi de bu karara karşıdır. Politikalar zamanla değişir, halklar arasındaki bağlar baki kalır. Bizim dileğimiz İsrail halkının ve Filistin halkının kardeşçe, barış içinde yaşamasıdır. Biz her iki toplumun da güvenini kazanmalı ve İsrail ile Filistin arasında adil bir barışın mimarları arasında olmalıyız. Bu yıl Antalya’ya 170 bine yakın İsrailli, 100 binden fazla İranlı, ayrıca Arap ülkelerinden de on binlerce ziyaretçimiz olmuştur. Antalya insanların barış ve huzur içinde tatil yaptığı bir kenttir, Antalya markasının bu başarısına hepimiz dikkat etmeliyiz’’ diye konuştu.

Her yılbaşında ışıklandırma meselesini konuşmaktan yorulduklarını kaydeden Çetin, “Bugünlerde yılbaşı konusu ve Antalya’da yılbaşı ışıklandırması yeniden gündeme geldi. Her yılbaşında ışıklandırma tartışmaktan biz yorulduk. Bizim 3 yıl önce yaptığımız ışıklandırmadan dolayı çektiğimiz sıkıntıyı herkes biliyor. Antalya’da bütün kurum ve kuruluşlar ve esnaf birlik içinde bunu yapacak olursak, biz de aktif olarak destek veririz. Hep birlikte yapılmadan, esnafımızın gönülden katılımı olmadan olmuyor. Antalya olarak biz bir dünya kentiyiz, turizmin gelişmesini, kışın da canlanmasını istiyoruz. İlimizde yaşayan binlerce Avrupalı var. Otellerimiz yılbaşı programları yapıyor ve önemli sayıda kişi diğer illerden geliyor. Antalya'da bu nedenle yılbaşı daha canlı olmalıdır, alışveriş indirimleriyle ticaret canlandırılmalıdır’’ dedi.

Eğlenmeyen bir toplumun stresli ve öfkeli olduğunu savunan Davut Çetin, “Toplum olarak eğlenme konusuna da önem vermeliyiz. Eğlenmeyen bir toplum haliyle stresli, öfkeli olur. Sürekli çatık kaşlı, ciddi, birbirinde kusur arayan değil, güler yüzlü ve eğlenen bir toplum olmalıyız. Yılbaşı, dini ve milli bayramlar, kutlama günleri bu nedenle önemlidir, bir fırsattır’’ diye konuştu.

Yılbaşı ve Noel’in karıştırıldığını belirten Çetin, “Yılbaşı dini bir konu değildir. Hristiyan dininde Katoliklerin Noel'i 24 Aralık gecesidir, Ortodoksların Noel'i 6 Ocak gecesidir. Yahudiler'in Hanuka bayramı farklıdır. Yılbaşı Çin'de de, Afrika'da da insanlığın ortak kutladığı, din ile ilgisi olmayan bir kutlamadır. Anneler günü gibi bir gündür’’ dedi.

2017 yılının dünya ekonomisine yüksek bir büyümeyle, borsalarda rekorlar kırarak bitirmek üzere olduğunu ve Dünya ekonomisinin 2008’den sonraki en iyi dönemini yaşadığını belirten Çetin, “Gelişmiş ülkelerde ortalama işsizlik yüzde 5’in altına inmiştir. Enflasyon yok denecek düzeydedir. 2018 yılına girerken önemli bir gelişme ABD’de vergi reformudur. Bu vergi reformuyla kurumlar vergisi yüzde 35’den yüzde 21’e çekilmiştir. Makine ve teçhizat amortisman süreleri kısaltılmıştır. Bu kararların Amerikan şirketlerinde büyük bir yenileme yatırımı başlatacağı beklenmektedir. Avrupa ekonomisi de en iyi dönemdedir.”

Türkiye ekonomisinde 2017 yılının, son 4-5 yılın en iyi yılı olduğunu ifade eden Davut Çetin, “Türkiye ekonomisinde de 2017 yılı son 4-5 yılın en iyi yılı olmuştur. Üçüncü çeyrek büyümesi yüzde 11’dir, Hizmet sektöründe üçüncü çeyrek büyümesi yüzde 20’dir, yıllık büyüme yüzde 10’u bulmaktadır. Tabii ki, büyümenin yüksek olmasında geçen yılki düşüş rol oynamıştır. Geçen yıl normal büyüme olsaydı, bu büyüme yüzde 5 civarı bir büyümeye karşılık gelmektedir’’ diye konuştu.

2016 Ekim ayından bu yana ekonomide 500 milyar lira kredi artışı olduğunu belirten ATSO Başkanı Davut Çetin, bunun 400 milyarını özel sektörün kullandığını söyledi. Çetin, Asgari ücret desteği, istihdam desteği, KOSGEB kredisi gibi diğer destekler de ekonomiyi canlandırdığını belirtti.

Büyümeden büyük şirketlerin daha fazla pay aldığını söyleyen Davut Çetin, “Bu büyümeyi kendi işinde göremeyen sektörlerimiz ve şirketlerimiz olduğu da bir gerçektir. Çünkü büyümeden büyük şirketler daha fazla pay alıyorlar. Büyük şirketler artık fiyattan değil, sürümden kazanmaya başladılar. Bazı üreticiler girdi kalitesini düşürüp maliyet düşürüyorlar. Bazıları maliyeti toptancıya, tedarikçiye yüklüyorlar. KOBİ’lerin büyük çoğunluğu bunları yapamıyor’’ dedi.

Enflasyonda artışın bazı sektörlerde karları azalttığını belirten Davut Çetin, “Enflasyonda artış bazı sektörlerde karları azaltmıştır. Enflasyonu konuşurken tüketici enflasyonu konuşuluyor, oysa girdi maliyetleri de çok artmıştır. Geçen yılın Ekim ayından bugüne demir fiyatlarındaki artış yüzde 100’e yakındır. Geçen ay mobilya sektöründeki maliyetleri söylemiştim. Zaten bu yıl genel ortalama üretici maliyetleri artışı yüzde 18’e yakın, yani tüketici enflasyonunun yüzde 6 üzerinde. Bazı sektörlerde ise çok daha yüksek maliyet artışları var. Satışı canlı olan, maliyeti fiyata yansıtabilen ayakta kalabiliyor’’ şeklinde konuştu.

2018 yılında yüzde 4-5 arasında bir büyüme beklediklerini söyleyen Davut Çetin, “Şimdi önemli olan konu 2018’in nasıl olacağıdır. 2017 yılının toplam büyümesi yüzde 6’nın üzerinde olacak, fakat 2018 yılında yüzde 4-5 arasında bir büyüme bekliyoruz. Kasım ayında otomobil satışı geçen yıla göre yüzde 20 düşmüştür. Önceki aylar hızlı artan beyaz eşya satışları kasımda yüzde 15 azalmıştır. Konut satışları ekim ve kasımda geçen yıla göre düşüş gösterdi’’ dedi.

Kur, enflasyon ve faiz artışının tüketici güvenini etkilediğin belirten Davut Çetin, “Antalya'da düşüş kasım ayında daha az, fakat 11 aylık dönemde geçen yılla aynı düzeydedir. Vergi indirimlerinin bitmesi, kur, enflasyon ve faiz artışı tüketici güvenini etkiledi ve etkilemeye devam ediyor. Bu nedenle 2018’e yavaşlamayla girmekteyiz. Başbakan da 2018’in ekonomide zor yıl olacağını söylemiştir. Gelecek yıl enflasyonun dövize bağlı olsa da tek haneye dönmesi mümkündür. Dövizdeki durum yumuşak karnımız olmaya devam edecektir. Eğer merkez bankası faiz konusunda, ekonomi yönetimi yabancı sermaye konusunda güven verirse döviz artışı yavaşlar. Dış koşullar iyi olursa ve reform adımları atılırsa fazla sorun yaşamayız’’ diye konuştu.

ATSO Başkanı Davut Çetin, Cumhurbaşkanı’nın, İstihdam Seferberliği Ödül Töreni’nde yeni istihdam teşviklerini açıkladığını ve geçen yıldan çok daha önemli teşvikler geleceğini belirtti.

Esnafa her yeni istihdam için ücret, prim ve verginin bir ayını devletin karşılayacağını söyleyen Davut Çetin, ‘’3 kişiden daha az çalışanı olan esnafa her yeni istihdam için ücret, prim ve verginin bir ayını esnaf bir ayını devlet ödeyecek. Bu destek bir yıl sürecek. Diğer şirketler için ek istihdam desteği daha önce asgari ücret prim desteği şeklindeydi. Yeni teşvikte 4bin740 liraya kadar ücretin primini devlet karşılayacak ve 2020’ye kadar devam edecek. İşkur yetiştirme destekleri devam edecek. Engellilere yeni teşvikler geldi. Mesleki eğitim kursuna katılan annelere kreş ücreti desteği geldi. Çok önemli destekler getirilmiştir. Bu teşviklerin hem istihdama hem büyümeye katkısı olacaktır’’ şeklinde konuştu.

Yıl sonu itibarıyla Antalya ve Gazipaşa havalimanlarına gelen yabancı turist sayısının 10.5 milyon olduğunu belirten Çetin, 2017 yılını Antalya ekonomisinde de olumlu verilerle tamamladıklarını söyledi.

Antalya’nın en fazla istihdam sağlayan iller arasında ikinci olduğunu belirten Çetin, ‘’Bilindiği gibi bu yıl en fazla istihdam artışı sağlayan iller arasında ikinci olduk. Oda olarak istihdam teşvikleri konusunda birçok çalışma ve toplantı yaptık. Ben Antalya’da 150 bin artış tahmin etmiştim, Valimiz 200 bin demişti, ikisi arasında bir gerçekleşmeyi başardık. Bu istihdam artışının bir kısmı mevsimlik artıştır, bir kısmı teşviklere bağlı istihdamdır. Kuşkusuz en önemli başarı bu artışı sağlayan Antalyalı işadamlarıdır. İstihdam artışında başarı sağlayan bütün üyelerimizi ve işadamlarımızı kutluyorum’’ diye konuştu.

Vergi gelirlerinde iyi bir düzelme olduğunu söyleyen Davut Çetin, ’’Antalya vergi gelirine baktığımızda bu yılki düzelmeyi daha iyi görebiliyoruz. 2014’te vergi gelirimiz yüzde 15 artmış, 2015’de yüzde 9’a yakın, 2016’da artış yok azalış var, bu yıl yeniden yüzde 11.5 artış gerçekleşmiş. Kurumlar vergisi afla birlikte önemli ölçüde arttı’’ dedi.

Sebze ihracatında artış olduğunu ancak narenciye ihracatında düşüş görüldüğünü belirten Çetin, ‘’İlimizin ihracat artışı yüzde 20’yi aşmıştır. Domates gibi ürünlerde geçen yıldan daha iyi olduğumuzu söyleyebiliriz. Bu yıl sebze ihracatımızda artış olumludur, ancak narenciye ihracatında düşüş görüyoruz. Narenciye üreticimize hepimiz destek olmalı, portakal bahçelerinin sökülmesini önlemeliyiz. Belediyelerimiz geçen yıl portakal, nar alımları yapmışlardı, bu yıl da böyle kampanyalar yapmalıyız. Geçen yıl söylemiştim, okullarda çocuklara portakal suyu içirsek hem çocuklar daha sağlıklı olur hem de üretici ayakta kalır’’ diye konuştu.

Türkiye’nin Alman pazarının yarısını kaybettiğini belirten ATSO Başkanı Davut Çetin, “2018 yılı için turizmde çok daha ümitliyiz, ekonomide Antalya olarak Türkiye genelinden daha iyi bir yıl bekliyoruz. Turizmde bu yıl yüzde 58 artış kaydettik, fakat halen 2014’ün gerisinde olduğumuzu unutmayalım. Bu yıl Almanya pazarında biz kaybettik, Mısır yüzde 55, Yunanistan yüzde 30 artış sağladı. Yunanistan Alman pazarında bizim yerimize ikinci sıraya yerleşti. Fas ve Tunus canlanırken, Türkiye son iki yılda Alman pazarının yarısını kaybetmiş oldu. Son dönemde artık dipten dönüşün başladığını görüyoruz’’ dedi.

Hükümetin, destek bütçesini artırmasıyla turizme büyük destek olacağını belirten Davut Çetin, ‘’Hükümetimizin turizme destekleri gelecek yıl devam edecektir. Bakanlığın destek bütçesi yüzde 41 artırılmıştır. 2018’de acentelere uçak ve kruvaziyer gemi desteği için 800 milyon lira ödenek ayrılmıştır. Artık uçak destekleri yoğun sezonda daha az, diğer dönemlerde daha yüksek olacaktır. Sayın Bakan 1500 dolardan başlanıp 9 bin dolara kadar çıkacak bir kademelendirme olacağını açıklamıştır. Kruvaziyer yolcu başına da 30 dolar destek verilecektir. Böylece turizmde başka engel çıkmamasını ve çok daha iyi bir yıl olmasını diliyorum’’ diye konuştu.

Antalya ekonomisini canlandıracak bir diğer sektörün inşaat sektörü olduğunu söyleyen Çetin, “Önümüzdeki yıl turizm dışında inşaat sektöründe de canlanma olacağı görülmektedir. Antalya’da kentsel dönüşüm projeleri başlamıştır. Antalya ekonomisinin bu şekilde canlanmasından mutlu oluyoruz, fakat bizim için sayısal büyümeden daha önemli olan konu kalite ve katma değer artışıdır. Antalya’da konut fiyatları olması gereken yerde değildir. Antalya’nın İzmir, hatta İstanbul düzeyinde olması gerekir. Bu bir arz ve talep meselesidir. Çok konut yerine az, fakat değerli konut inşaatı esas alınmalı, emsaller yüksek tutulmamalıdır. Ayrıca yeni imara açılan ve açılacak yerlerden gelecek konut, nüfus ve ulaşım yükünün nasıl karşılanacağına da dikkat etmeliyiz. Kentsel dönüşüm gibi konuları ve önemli projeleri de Belediyelerimiz ve uzman STK’larla birlikte ele almamız gerekiyor’’ şeklinde konuştu.

Ülkemizdeki hane gelirleri hakkında da bilgi veren Çetin, ‘’Türkiye’de geçen yıl ortalama hane yıllık kullanılabilir geliri 19 bin lira olmuştur. Bu gelir vergiden sonra kalan, sosyal yardımı gibi unsurları da kapsayan gelirdir. İstanbul’da ortalama 26 bin liradır. Bizim bölgemizde ise ortalama 19 bin liradır. İstanbul’da en yoksul yüzde 10’un ortalaması 7 bin lira, bizim en yoksul yüzde on ortalamamız yılda 5 bin liradır. İstanbul’da en üst kesimdeki yüzde on ortalaması 88 bin lira, bizim ortalamamız 59 bin lira. Antalya’da hane geliri neredeyse İstanbul’un üçte ikisinde kalmaktadır’’ dedi.

Daha iyi kalkınma ve ticaretin şifresini ‘katma değer’ olarak belirten Çetin, ‘’Antalya’da daha hızlı kalkınma, daha iyi ticaret istiyorsak, kaliteyi ve katma değeri artırmalıyız. İmar ve konut planlamasında asıl hedef yüksek gelir gruplarını çekmek olmalıdır. Antalya konutta ve diğer sektörlerde sürümden değil, değerden kazanmalıdır. Lara bölgesinde bir firmamız müstakil konut projesiyle ödül almıştır, bu tür projeler örnek olmalı, Antalya kaliteyle yarışmalıdır’’ şeklinde konuştu.

İlan reklam tarifesi konusunda yakınmaların devam ettiğini belirten Çetin, ‘’Büyükşehir Belediyesi ilan reklam tarifesi konusunda yakınmalar devam etmektedir. Belediye kanun gereği bir bedel almak zorunda olduğunu açıklamıştır, bu nedenle alınmasın diyemeyiz, indirim yapılsın diyebiliriz. Nitekim Büyükşehir belediyesi ile görüşmemiz sonucunda tarife 12 kuruştan 8 kuruşa düşürüldü. Daha fazla indirim için görüşeceğiz’’ dedi.

Antalya’nın sorunlarını önümüzdeki günlerde TOBB olarak Hükümetle bir araya geldiklerinde aktaracağını belirten Çetin, ‘’Önümüzdeki günlerde TOBB olarak Hükümetle bir araya geleceğiz ve illerimizin, sektörlerimizin sorunlarını konuşacağız. Antalya’nın sorunlarını da tekrar dile getireceğiz. Sayın Başbakan ve bütün Bakanlar orada olduğu için yararlı bir toplantı oluyor. Geçen seçimlerden önce Alanya yolundaki trafik lambaları gibi konuları da konuşmuştuk, Alanya-Antalya otoyol projesi ortaya çıkmıştı. Bu toplantıda da İlimiz ve bölgemiz oda ve borsalarıyla istişare ederek en önemli konuları gündeme taşıyacağız’’ dedi.

Öte yandan 2018 bütçesinin görüşülmesinin ardından tekrar söz alan ATSO Başkanı Çetin, yeni yıl bütçesinde yüzde 4,5- 5 oranında artış yaptıklarını belirterek, yeni yıl bütçesinin 29 milyon 20 bin lira olduğunu aktardı. Bütçe, yapılan oylamada oy birliğiyle kabul edildi.