İnşaat Mühendisi Yılmaz Bağışlar: "Depremden Korkma ,Önlem Al "

İnşaat Mühendisi Yılmaz Bağışlar: "Depremden Korkma ,Önlem Al "


Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde 6 şubat tarihinde 7,8 büyüklüğünde Kahramanmaraş merkezli olarak başlayan ve günlerce devam eden bir çok artçı sarsıntı ile 11 ilimizde milyonlarca yurtdaşımızı etkileyen deprem felaketlerinin ardından görüşlerine başvurduğumuz Alanya Belediye Meclis Üyesi İnşaat Mühendisi Yılmaz Bağışlar " Bulunduğum bölgede deprem meydana gelir mi , deprem olursa ne zaman olur gibi korku ve kaygı verici duyguları büyütmek yerine, deprem güvenli, daha dirençli yapılarda nasıl bulunabiliriz diye düşünmek gerekiyor " diyerek gerek kentsel dönüşüm gerekse farklı şekillerde bina risk analizlerinizi yaptırarak adeta yapılarınızın röntgenini çekmek suretiyle kontrol ettirmemiz gerektiğini söyledi ve ekledi " Ülkemizin dört bir yanından aktif fay hatları bulunmakta ve deprem kuşağında, bu gerçeği bilerek gelecek yaşantımızı şekillendirmeliyiz "
Aynı zamanda inşaat mühendisleri odası hasar tespit belgesi alarak , bölgede gönüllü hasar tespit çalışmalarına başvuran inşaat mühendisi Bağışlar " Bakanlık verilerine göre; bugüne kadar yaklaşık 1 milyon yapıda hasar tespit çalışması yapıldığını ve bu yapıların yaklaşık %50 ( 500 bin civarı ) Hasarlı, % 50 ( 500 bin civarı) Hasarsız olarak tespit edildiğini belirtti. Yapılan hasar tespit çalışmalarında yaklaşık 125 bin yapının yıkık veya ağır hasarlı, yıkılması gereken yapı olarak kayda geçtiğini belirterek, hasar tespit çalışmaları gösterir ki; 2000 yılı veya sonrası inşaa edilen yapıların göçme oranı çok düşük, neredeyse %3-5  civarında iken 2000 yıl ve öncesi inşaa edilen ve hasar alan yapı oranı nerdeyse %90-95 dir.
Bu oranlar gösteriyor ki, 2000 yılı öncesi inşaa edilen her yapı hasarlı veya sonrası inşaa edilen her yapı hasarsız olmayacaktır. Burada, yapı inşaasını etkileyen, birden fazla faktörden bahsediyoruz. Bu faktörler; yapının imal edileceği zemin koşullarının detaylı analizi, yapının uygulanacağı projelerin detaylı analizi, yapı projelerinin uygulamasının ( demir işçiliği vs. ) takibi, yapı projelerinin yap denetim firmaları tarafından denetimi gibi faktörler' dir ve bu faktörlerin aynı anda aynı kalitede ve özende yapılması gerekmektedir. Yapı taşıyıcı sistemini statik açıdan projelendiren inşaat mühendisi yani bizler, bu projeleri çizerken yapının hem sağlam hem de ekonomik olması koşulunu göz önünde bulundurarak çiziyoruz. Yapı tabii ki hasar alabilir fakat yıkım olmadan içerisinde bulunan canlıların yapıdan dışarı çıkmasını sağlayan şekilde tasarlıyoruz.

Özellikle 6 şubat Kahramanmaraş ve sonraki depremlerde alanda tespit edilen ve fotoğraflarla , videolarla tespit edilen hatalar;
1) Fay hatları üzerine veya belirli mesafedeki yakınına yeterli ve gerekli güvenlik hesaplamaları yapılmadan yapıların inşaa edilmesi,
2) Zemin etüt çalışmasının sıvılaşma riski de dahil olmak üzere yeterli hassasiyet ile yapılmaması,
3) Beton ve donatı ( demir ) kalitesinin yetersiz olması,
4) Özellikle, 25 yıl veya daha eski yapılarda yapı denetim kontrol mekanizmasının olmaması 
5) Yapıya sonradan yapılan dış müdahaleler ( duvar yıkımı, kolon kesimi vs. ) sebebiyle yumuşak kat ve kısa kolon etkisi oluşması,
6) Taşıyıcı sistem statik proje eksiklik veya hataları
gibi eksiklik veya hatalar sayılabilir.

banner111

Malesef bu depremler göz göre göre gelmiştir ve bir çok vatandaşımızın ölümüne ve bir çoğunun evsiz , ailesiz kalmasına sebebiyet vermiştir. Türkiye ' de Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı, Ege Bölgesi Fay Hattı, Ege ve Akdeniz açıklarında bulunan Helen-Kıbrıs Fay Hattı deprem üretme potansiyeli bulunan fay hatlarıdır. Ülkemizde yetişen yer bilimci profesörler bu durumu yıllardır dile getirerek uyarıda bulunuyor. Depremler yine olacak ve eğer gerekli önlemleri alamazsak malesef aynı felaketlerle karşılaşacağız. Bu anlamda , karar verici siyasiler, yerel yöneticiler, bilim insanları, teknik meslek odaları, mimarlar, mühendisler ve vatandaşlarımız el ele vererek ortak akıl ile bilim ve teknoloji ile bunun üstesinden gelebiliriz.

Alanya olarak bizde bu faylarda oluşan depremlerden zaman zaman etkileniyoruz deprem şiddetini sallantılarla hissediyoruz. Alanya olarak her ne kadar da fay hattı üzerinde bulunmasakta özellikle Akdeniz açıklarında bulunan ve Ege denizi açıklarından başlayarak Kıbrıs üzerinden Hatay sınırına ulaşan ve Doğu Anadolu fay hattı ile kesişen, Helen-Kıbrıs fay hattı bizim için en riskli olan aktif fay hattıdır. Burada oluşabilecek 7-8 büyüklüğündeki depremin Alanya'da hissedilen şiddeti tahminen 5 civarında olabilir. Alanya' da hissedilecek 5 civarında bir depremin Alanya'da yıkım oluşturmasını beklemeyiz. Tabii ki, doğru zemin etüdü yapılarak, doğru statik projesi çizilerek taşıyıcı sistemi hassasiyetle imal edilen ve gerekli kontrolleri yapılan yapılar için bunları söyleyebiliyoruz. Son 20 yılda iki kez güncellenen yap denetim yönetmeliği ile yapılar statik ve betonarme açıdan çok daha güvenli hale getirilmiştir ayrıca çıkartılan yapı denetim kanunu ile de kontrol mekanizması daha da geliştirilmiştir. Aynı şeyleri 25 yıldan eski yapılar için söylemek zor malesef. Bu yıllarda inşaa edilen yapıların çoğunluğu 1975 yönetmeliğine göre o dönemin şartlarına ve kriterlerine göre inşaa edilmiştir. Dolayısıyla donatı ( demir ) miktarı, kalitesi, beton kalitesi, taşıyıcı sistem detayları, boyutları vs. yapısal taşıyıcı sistemi etkilyen faktörler daha düşük seviyede daha düşük risk analiziyle inşaa edilmiştir. Bu yapıların hepsine riskli demek yerine yapılarının deprem risk analizini bir inşaat mühendisine veya yetkili firmalara yaptırmaları gerektiğini söylüyoruz. Analiz ve incelemeler için yapıdan karot numune ( beton numunesi ) alınarak labaratuvar ortamında basınç testine tâbi tutulur ayrıca taşıyıcı sistem ( kolon, kiriş vs. ) sıyırma yoluyla ortaya çıkartılarak demir donatı detaylı şekilde incelenir mesafeleri ve sayıları tespit edilerek yeterli olup olmadığı raporlanarak vatandaşlar bilgilendirilir. Yine deprem risk hesabı projelendirilmesi yapılarak binanın röntgeni çekilmiş olur ve ortaya bir sonuç çıkarılarak yapı sahipleri bilgilendirilir. Beton numune alındıktan sonra oluşan boşluk yüksek mukavemetli bir çimento karışımı ile kapatılır. Bu durumun taşıyıcı sisteme her hangi bir zararı yoktur. Yapı sahiplerinin bu anlamda içi rahat olsun. Sonuçta yapının kontrollü hasar şartını sağlayıp sağlamadığı raporlar ile tespit edilir. Bu sonuca göre belki yapı yıkılmadan güçlendirme yoluna da gidilebilir. Güçlendirme maliyeti hesaplanır. Eğer yapı güçlendirme maliyeti yapıyı yeniden yapma maliyetinin %40 ve altındaysa güçlendirmek daha akılcıdır, değilse yıkıp yeniden yapmak gerekir. Yapıya dışardan bakarak gözle yapılan yorumlar ve işinin ehli olmayan kişiler tarafından yapılan yorumlar yanıltıcı olabiliyor. Mesela her çatlak, ağır hasarlı olduğunu göstermez. Mutlaka işinin ehli teknik elemanlar ile incelemenin yapılması gerekmektedir. Eğer vatandaşlarımız bana ulaşırsa ben kendi adıma herhangi bir ücret beklemeden yardımcı olmak isterim. Hepimiz bu dönemlerde birbirimize yardımcı olmak zorundayız. Güçlendirme projeleri , inşaat mühendisi tarafından yapılacak detaylı inceleme ve analizler sonucunda ortaya çıkan hafif, orta veya ağır hasarlı yapılar içerisinde yapı ağır hasarlıysa yapılamaz. Bu yapı, artık taşıyıcı sistem olarak yenilenmelidir. 

Alanya Belediyesi olarak bu konuları istişare etmek amacıyla Alanya Belediye Başkanımız Adem Murat Yücel beyin teknik meslek odaları temsilcileri, mimarlar, mühendisler davetiyle bir araya gelerek acil yapılması gereken işlemler ve alınması gereken önlemleri konuştuk. Deprem güvenli yapı inşaatı için Alanya'da neler yapılabilir bunları önümüzdeki günlerde sık sık yapacağımız değerlendirmelerle bir yol haritası çıkartılarak vatandaşlarımız ile paylaşacağız.

Güncelleme Tarihi: 23 Şubat 2023, 11:37

Yorum yapabilmek için üye girişi yapmanız gerekmektedir.

Üye değilseniz hemen üye olun veya giriş yapın.

SIRADAKİ HABER

banner97

banner82

banner83