Günümüzde çocuk ve ergenlerin yoğun bir şekilde ekrana maruz kaldığını, neredeyse ekran karşısında büyüdüklerini dile getiren Liv Hospital Samsun Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzm. Dr. Zeynep Gülçin Yıldırım, önemli uyarılarda bulundu. Teknolojik ilerlemelerle birlikte ekranların televizyon, bilgisayar, tablet, akıllı telefonlar gibi pek çok farklı formda hayatımızın her alanına girdiğine dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Dr. Zeynep Gülçin Yıldırım, “Çocukların ekranda maruz kaldıkları içerik duygu, düşünce ve davranışlarını etkilemektedir. Bu nedenle ebeveynlerin ekran kullanımıyla ilişkili kuralları olmalıdır. Özellikle yaz döneminde çocuklar ders ve okulla daha az haşır neşir olurken, ekrana daha çok bağımlı kalmaktadır. Çocuklarımızı havanın güzelliğinden faydalandırıp aile eşliğinde aktivitelere yönlendirmeli, beraber vakit geçirmeli ve ekran kullanımından olabildiğince uzak tutmalıyız” diye konuştu.
Ekran kullanımına ilişkin kurallar
Çocukların 0-2 yaş arası dönemde hiçbir şekilde ekrana maruz kalmamaları gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Zeynep Gülçin Dr. Yıldırım, “2-6 yaş arası dönemde günlük en fazla 1 saat ebeveyn gözetiminde kullanım izni verilmelidir. 6 yaşından büyük çocuklar için de ekran karşısında geçirilecek süre ile ilgili net sınırlar olmalıdır. Ekran kullanımının çocuğunuzun yeterli uyku almasını engelleyecek, fiziksel aktivitesini azaltıcı veya başka davranışsal sorunları tetikleyici etki gösterecek yoğunlukta olmadığından emin olun. Çocuklarınızın güvenliği için internet kullanımlarını kontrol edin. Çocuklar ödevleri yaparken ekrana maruz kalmamalıdır. Ailecek birlikte TV-bilgisayar-tablet-telefonların kapalı olduğu zamanlar planlayın. Akşam yemeklerinde telefonların ve televizyonun kapalı olmasını sağlayın. Ayrıca uyku saatinden 1 saat öncesinden itibaren de ekran kullanımı önlenmelidir” şeklinde konuştu.
Ekran kullanımının aşırı olması özellikle uykuyu bozucu etkileri olduğunu söyleyen Yıldırım, "Bu alanda yapılan çalışmalar tutarlı olarak yoğun teknolojik alet kullanımının uykuya dalma saatini geciktirdiğini ve uyku süresini kısaltıyor. Dolaylı olarak da dikkat ve davranışsal alanlarda soruna yol açtığını ortaya koyuyor” ifadelerini kullandı.
Dr. Yıldırım yoğun ekran kullanımının uyku üzerine olan etkileri şu şekilde sıraladı:
“Uykuda geçirilecek vaktin ekran karşısında geçiriliyor olması, toplam uyku süresini azaltmaktadır. Maruz kalınan içerikle ilişkili olarak psikolojik ve fizyolojik uyanıklığa yol açmaktadır. Sosyal etkileşimde olunması uykuya dalmayı geciktirici etki gösterebilir. Ekrandaki ışık seviyesi sebebiyle biyolojik saatimiz olumsuz etkilenmekte, özellikle 2 saat ve üzeri ekran kullanımı hallerinde melotonin salınımı baskılanmaktadır. Ek olarak yoğun ekran kullanımı; obezite, internet oyun bağımlılığı, okul başarısında düşme, uygunsuz içeriğe maruz kalınması, depresyon gibi pek çok soruna neden olmaktadır. Tüm bu olumsuz etkilerden çocuklarınızı korumanız için ekran kullanımına ilişkin kurallar uygulanmalıdır.”
