ALSİAD (Alanya Sanayici ve İş İnsanları Derneği) Başkanı Ali Kamburoğlu, son yıllarda ülkemizde artan konut fiyatları ve konut kiraları ile ilgili ana sebep olarak yabancılara konut satışı gösterilerek, bu konuda yasaklama getirileceğine dair çeşitli kesimler tarafından verilen demeçlerin özellikle bölgemizde ve sektörde tedirginliğe yol açtığını ifade ederek, oluşacak belirsizlik ortamının yol açacağı sonuçlara dikkat çeken bir açıklamalarda bulundu.
Kamburoğlu, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Öncelikle şunu ifade etmeliyiz ki, özellikle son yıllarda konut fiyatları ile konut kiralarındaki yükselişte yabancı uyruklulara satış ile çeşitli vesilelerle yerleşmek amacı ile ülkemizi tercih eden yabancı uyrukluların talebinin etkisi olduğu muhakkaktır. Ancak tek sebebin buna bağlanması ve yabancı satışının kökten yasaklanmasının doğru bir çözüm olmayacağı açıktır.
Kaldı ki bugün Türkiye’de yabancı uyrukluya satışın olmadığı illerde ve ilçelerde bile konut fiyatlarında çok yüksek artışların olduğu bilinmektedir.
Konut piyasasındaki yükselişin asıl sebebi inşaat maliyetlerindeki son yıllardaki hızlı yükseliştir. Ülkemizde inşaat maliyeti 2015 yılından bu yana 7 kat; 2020 yılından bu yana ise 3 katına varan bir artış göstermiştir. Döviz bazında dahi inşaat maliyetleri son 3 yılda 3 katına varan bir artış gösterdiği bilinmektedir. Haliyle inşaat maliyetlerinde yaşanan bu artış, arsa fiyatlarındaki artış ile çok daha büyük oranlara ulaşarak özellikle dar ve orta gelirli gurubun konut sahibi olmasını güçleştirmiştir.
İnşaat maliyelerinde yaşanan artışın halen sürdüğü de bir gerçektir. Konunun ilgili taraflarınca yakında bilinen bu durum birçok kesim tarafından görmezden gelinerek artışın sadece yabancı uyruklulara satışa bağlanması ve bu konuda yasaklama getirileceğine dair söylemler bile özellikle bölgemizde ve sektörde büyük oranda tedirginliğe ve belirsizliğe neden olmakta, ilçe genelinde bazı satışların da iptaline ve yeni satış taleplerinin azalmasına neden olmaktadır. Halen ilçemizde yabancı uyruklulara konut satışının tetiklediği çok sayıda yeni proje ruhsat almış ve inşaat aşamasında olup bu gelişmeler nedeni ile yaşanacak satış iptalleri karşında sektördeki tedirginlikler artmaktadır.
Oluşacak satış iptalleri ve daralma bölgemizde zincirleme bir ekonomik krize de neden olabilecek boyuttadır. Ülkemizin önemli turizm merkezlerinden birisi olan bölgemiz, son yıllarda sahip olduğu ılıman iklimi ve coğrafi güzellikleri sayesinde binlerce yabancı uyruklunun sürekli yaşamak için talep ettiği bir yöre haline gelmiştir. Alanya’da sürekli olan bu talep özellikle 2003 yılından sonra önemli bir hız kazanmıştır. Bu gelişmeler bölgemizde 2003 yılından sonra inşaat ve buna bağlı sektörleri canlandırmış ve bu alanda önemli miktarda yatırım yapılmasına neden olmuştur. Bu gelişmeler sonucunda sadece 2022 yılı içinde yabancı uyruklular tarafından 15.302 bağımsız bölüm satın almıştır.
Bu sayı Alanya için önemli bir sayı olmakla birlikte Türkiye genelinde toplam satışların sadece % 4,60 ı yabancı uyruklulara yapılan satışlar olup, bazı illerde bu oran neredeyse sıfır seviyesindedir.
Son yıllarda artan yabancı satış talebi ve hükümet politikaları ile de desteklenen bu gelişmeler karşısında bölge inşaat sektörü büyük ölçüde canlanmış çok sayıda yeni proje ruhsatı alınarak yatırımlara hız verilmiştir. Alanya Ruhsat ve İskan Sayıları İstatistikleri’nde de görüldüğü üzere Alanya genelinde 2020 yılında toplam 811 yeni inşaat ruhsatı düzenlenmişken, 2021 yılında 1.642 yeni ruhsat düzenlenmiştir. 2022 yılının sadece ilk altı aylık döneminde 2021 yılının da üzerinde bir yeni inşaat ruhsatı düzenlendiği bilinmektedir.
Bu veriler ışığında bölgemizde devam eden ve yeni ruhsat düzenlenen projelerle birlikte ilçe genelinde iki yıl içinde 20.000-25.000 yeni konutun satışa hazır hale geleceği tahmin edilmektedir. Devem eden ve mevcut projelerin büyük çoğunluğunun da potansiyel alıcı kitlesini yabancı uyruklar oluşturmaktadır. Yıllara Göre Türkiye-Antalya-Alanya Yabancı Uyruklulara Yapılan Satışların Toplam Satışlar İçindeki Payı tablosunda Alanya’da toplam konut satışlarının yaklaşık % 60’ı yabancı uyruklulara yapılan satışlar oluşturmaktadır.
Ülkemizde 2022 yılında yabancı uyruklulara yapılan toplam 67.490 satışın 15.302 adedi olan % 23’ü sadece Alanya’da gerçekleşmiştir. Bu yönü ile Alanya inşaat sektörü ülkemiz ekonomisine sadece 2022 yılında 1,5 milyar doların üzerinde bir döviz girdisi sağlamıştır. Özellikle ilçemizde yabancı uyruklulara yapılan satışlar içinde önemli bir bölümünü de yabancıdan yabancıya yapılan satışlar oluşturmaktadır.
Türkiye’de yabancıların özellikle kıyılarda mülk edinimi, Başta İspanya ve İtalya olmak üzere Güney Avrupa ülkelerinin daha önceden geçirdiği ve Türkiye’nin henüz yeni yaşamaya başladığı bir deneyimdir. Türkiye’de 12.03.2023 tarihi itibarı ile toplam bağımsız bölüm sayısı 23.025.555 adet olup, bu bağımsız bölümlerden yabancı uyrukluların edinmiş toplam taşınmaz sayısı 242.907 adettir. Bu verilerle TÜRKİYE GENELİNDE YABANCI UYRUKLULARIN SAHİBİ OLDUĞU TAŞINMAZLAR TOPLAM İÇİNDE SADECE % 1,05 LİK BİR PAYA SAHİPTİR. Kuzey Avrupalıların tatil yörelerine yönelik göçleri için bir numaralı destinasyon olan İspanya’da bugün yabancılarca edinilmiş mülklerin sayısı 2.000.000’u bulmuştur. Bu rakamın parasal anlamda karşılığı ise 300 -400 milyar Euro’dur.
Bu veriler uyarınca; Türkiye’nin yabancıların mülk edinimiyle ilgili olarak geçirmekte olduğu sürecin henüz başında olduğunu göstermektedir. Yabancı sermayenin ülkeye giriş biçimlerinden biri olarak taşınmaz ediniminin artışı, Türkiye’nin küresel emlak piyasalarında yeni bir hedef bölge olarak ortaya çıktığına da işaret etmektedir. Yabancıların ülkemizi konut edinimi açısından “ikinci adresleri” olarak konumlandırmaları uzun vadede yüksek getiriler sağlayacaktır. Yabancıların ülkemizi kısa süreli iş veya tatil amaçlı ziyaretlerinden sağlanan gelirin yerleşik olarak bulunmaları durumunda artış göstereceği açıktır.
Bu açıklamalarımız ve veriler ışığında asıl amacı ülkemizde konut fiyatlarının artışının engellenmesi için uygulamaya sokulması amacı ile ortaya atılan yasaklama söylentileri ve demeçleri, bölgemizde inşaat ve emlak sektörünü olumsuz etkilemiş, sektörde geleceğe yönelik tedirginlik ve endişelerin artmasına neden olmuştur. Ayrıca daha önceden taşınmaz alanlar ile potansiyel alıcılarda da güvensizlik ve endişelere yol açmıştır.
Bu itibarla, yapılan ve yapılacak açıklamalarda özellikle başlamış, yapı ruhsatı almış tüm hesabını ve planını da mevcut kurallara göre yapmış, önemli ölçüde de satışlarını gerçekleştirmiş ancak tapu devirleri yapılmamış olan sektör mensuplarının içine düşeceği durumları da göz önüne almaları gerektiğini hatırlatıyor; en azından devem eden projelerin etkilenmeyeceğine dair açıklamalarla teyit edilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.”
