Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) ve Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, Kasım ayı tüketici enflasyonunu (TÜFE) yüzde 1.44 ve yıllık enflasyonu yüzde 21. 62 olarak ilan ettiğini belirterek, “Tüm iyimser beklentilerin ötesinde düşük gelen bu enflasyon rakamı birçok açıdan ilk olmuştur” dedi.

TÜİK’in Kasım ayı tüketici enflasyonunu (TÜFE) yüzde - 1.44 ve yıllık enflasyonu yüzde 21. 62 olarak ilan ettiğini belirten Çandır, “Bunlardan biri, 2004 yılından bugüne tüm aylar içinde negatifi olmayan Eylül, Ekim, Kasım, Ocak ve Nisan ayları içerisinde bulunan Kasım ayında ilk kez negatif enflasyon ilan edilmiştir. İkinci bir ilk de - 1.44’lük enflasyon düzeyi olmuştur. Enflasyondaki bu düşüş, yine 2004 yılından bugüne tüm aylar içindeki rekor düşüş olarak kayıtlara geçmiştir. Sonraki düşüş ise 2011 yılı Haziran ayındaki - 1.43’lük düşüştür ve - 1’in üzerinde başka bir düşüş de bulunmamaktadır” dedi.

“2004 YILINDAN BU YANA EN YÜKSEK ENFLASYON KASIM AYI ENFLASYONU”

Yüzde 21.62 olan yıllık enflasyonun 2004 yılından bu yana en yüksek Kasım enflasyonu olduğuna dikkat çeken Çandır, “2004 - 2016 dönemi Kasım aylarında yüzde 5 ila 10 arasında seyreden tüketici enflasyonu, 2016’da yüzde 7 iken, 2017’de 12.98 ve 2018’de 21.98 seviyesine tırmanmıştır. Yani Kasım ayında tüketici enflasyonu aylıkta tüm zamanların en yüksek düşüşünü gösterirken, yıllıkta ise en yüksek artışa sahip olmuştur.”

 Tüketici enflasyonundaki bu rakamların en önemli belirleyicisinin, enflasyon sepetinde yüzde 17.47 ağırlığı ile ikinci sırada bulunan ulaştırma kalemindeki yüzde 6.46’lık düşüş olduğunu bildiren Çandır, “Yüzde 23.03 ağırlıkla birinci sırada bulunan gıda ve alkolsüz içecekler kalemindeki yüzde - 0.74’lük düşüş de dikkate alınırsa görülecektir ki, negatif enflasyon doğal sonuçtur. TÜFE’nin daha yüksek bir düşüş göstermesini engelleyen en önemli harcama kalemi ise yüzde 2.37 ile giyim ve ayakkabı olmuştur” değerlendirmesinde bulundu.

Kasım yurtiçi üretici enflasyonunun (Yİ-ÜFE) aylık yüzde 2.53 ve yıllık yüzde 38.54 olarak ilan edildiğini anımsatan Ali Çandır, “Yİ-FE 2005 yılından bu yana tüm aylar içerisindeki en düşük ikinci rakam olmuştur” dedi. 2008 yılı Aralık ayında Yİ-FE’de yüzde - 3.54’lük düşüş ilan edildiğini kaydeden Çandır, 2008 yılında rekor düşüş ile yıllık enflasyonun yüzde 8.11 olduğunu, bu yıl ise Kasım’daki düşüşe rağmen yıllık üretici enflasyonunun hala yüzde 38.54 gibi ciddi bir seviyede olduğu uyarısında bulundu.

Üretici enflasyonundaki düşüşün en önemli nedeni olarak, enflasyon sepetinde yüzde 89.02’lik ağırlığı ile birinci sırada olan imalat üretim kalemindeki yüzde - 3.09’luk düşüşü gösteren Çandır, “İmalat alt grubunda yüzde 20.69’luk açık ara en yüksek ağırlığa sahip gıda kalemindeki yüzde - 1.54’lük düşüş, Yİ ÜFE’nin düşük çıkmasının en önemli belirleyicisi olmuştur. Yurtiçi üretici tarafındaki bu düşüş, Türk Lirası’nın bu ayki yüzde 8’lik değerlenme sürecinin bozulmaması halinde gelecekte de devam edebilir” dedi.

Enflasyonunun geleceği ve kalıcılığı açısından en önemli gösterge olan çekirdek enflasyonun Kasım’da aylık yüzde - 1.87 ve yıllık yüzde 20.72 olarak ilan edildiğini belirten Ali Çandır, “Aylık düşüşün rekor düzeyde olmasına rağmen yıllık eğilim hala en yüksek olmaya devam etmektedir. Çekirdek enflasyondaki düşüş eğiliminin önümüzdeki ayda da devam edeceğini bekliyoruz” ifadelerine yerverdi.

“ENFLASYONUN BATI AKDENİZ BÖLGEMİZE YANSIMASI UZUN BİR ARADAN SONRA SEYİR DEĞİŞTİRMİŞTİR”

Burdur, Isparta, Antalya illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi enflasyonunu da değerlendiren Çandır, “Enflasyonun Batı Akdeniz bölgemize yansıması uzun bir aradan sonra seyir değiştirmiştir. Bütün yıl boyunca Türkiye ortalamasının gene olarak üzerinde seyreden bölgemiz enflasyonu ilk kez Kasım’da aylık yüzde 1.37 ile ülke enflasyonunun altında kalmıştır” dedi. Daha önceki ortalama üzeri enflasyonlar nedeniyle Batı Akdeniz’in yıllık enflasyonunun yüzde 22.71 ile hala ülke enflasyonunun üzerinde olduğunu belirten Çandır, “Eğer 2019 Mayıs dönemine kadar enflasyonumuz, bu ortalama üstü seyrini değiştirmezse önümüzdeki dönemde de yine nispi yüksek bir bölge enflasyonuna hazırlıklı olmalıyız” diye konuştu.