“Egemenlik gerçekten millete geçecek”
Parlamenter sistem ile başkanlık sisteminin dünyadaki birçok ülkede farklı uygulandığını söyleyen Prof. Dr. Faruk Bilir ise, “Parlamenter sistemin anavatanı İngiltere ile Almanya’daki sistem farklılık gösteriyor. Ya da Amerika’daki başkanlık sistemi ile Latin Amerika’daki sistem farklı. Çünkü her ülkenin siyasi geçmişi farklı. Dolayısıyla Türkiye’ye özgü bir sistem olması gerekiyor. Türkiye’de 50 yıllık bir hükümet sistemi sorunu var. Şunu açıkça söyleyebiliriz, Türkiye’deki istikrar hükümet sistemine rağmen gerçekleşebilmektedir. 7 Haziran seçimlerini örnek verirsek koalisyon bile kurulamamıştır. Sorunlarımız belli; istikrarsızlık, koalisyon, iki başlılık, yasama yürütmenin iç içe geçmesi. İleride 7 Haziranlar gibi olmasın diye ve Türkiye’de bir kurumsallaşma olması için böyle bir öneri getirilmiştir. Sistemin odak noktası şudur; yürütme ve yasama gerçek sahibine veriliyor, yani millete. Bu anayasa değişikliği ‘Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir’ sözünün tamamlanmasıdır. Biz Meclisi seçiyoruz ama hükümeti seçmiyoruz. Şimdi ne olacak hem Meclisi, hem yasamayı hem yürütmeyi ayrı ayrı oylarla ama aynı gün yapılan seçimle belirleyeceğiz. Yani bir partili, desteklediği aday en yüksek oyu alırsa onun cumhurbaşkanı olacağını kesin bilir. Ama parlamenter sistemde bunu öngöremezsiniz” diye konuştu.
“Tarihi bir reform”
Konferansta son olarak söz alan Prof. Dr. Muharrem Kılıç, referandum sürecine girildiğini belirtti. Kılıç, “Cumhurbaşkanlığı sistemi somut bir noktaya geldi, komisyondan geçip referandum sürecine giriliyor. Sistemle ilgili kamuoyunda bazı kesimler anlamsız argümanlarla tartışmalar yapıyor, tek adamlık ya da buna benzer konuları gündeme getiriyor. Burada yaşanan şudur; devlet ve millet bütünleşmesi. Siyasal alan ile toplumsal alan arasındaki bütünleşme gerçekleşiyor. Kısmen bir anayasa değişikliği ile evrenin tamamlanması arzu ediliyor. Muhalefet düzleminde siyaset yapma biçimi, milletvekillerinin siyaset yapmada, kamu görevlisi olarak duruş alışta artık her şey değişecek, hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Şimdiki parlamenter sistem bir anda değerli oldu. Nedense kıymetli hale geldi ama bu sistemin oluşturduğu krizleri yaşadık. Mevcut sistemde kaçaklar var, o yüzden bu ülkemiz için tarihi bir reformdur” dedi.