Vergi mükellefleri veya sorumluları hakkında vergi incelemesine başlanmadan veya takdir komisyonuna sevk edilmeden önce, verginin ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğuna dair yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitler varsa, mükellef veya sorumlular tespit konuları hakkında açıklamaya davet edilebilecek. Maliye Bakanlığı, mükelleflere vergi incelemesi, cezai yaptırım ve takdir komisyonlarına sevkten önce son bir şans daha vermek için ‘İzaha davet’ düzenlemesini 1 Eylül’den itibaren hayata geçiriyor. Yeni uygulamayla birlikte vergi ile ilgili beyan ve bildirimlerinde eksiklik olduğu konusunda yetkili mercilerce bir ön tespitin bulunduğu mükellefe, inceleme sürecinden önce yaptığı düşünülen hata konusunda izah edici bir açıklama yapabilmesi için bir şans veriliyor.
İzaha davete çağrılan vergi mükellefleri ya da sorumlular kendileri için verilen 15 gün süre içinde vergi dairelerinde oluşturulacak izah birimlerine giderek durumunun izahını yapacak. Davete icabet etmezse parasal yaptırımlar uygulanacak. Yine davete icabet gerçekleşmezse bu defa kolluk kuvvetleri devreye girecek. İzahı uygun görülen mükellef ve vatandaşlar vergi incelemesinden kurtulacak. Uygulamayla birlikte vergi kaçakçılığının asgariye indirilmesi hedeflenirken, Maliye Bakanlığı ile vatandaş arasında da yeni bir köprü kurulacak.
"Devrim niteliği taşıyor"
Yeni düzenlemeyle ilgili bilgiler veren Antalya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Emrullah Tayfun Çavdar, uygulamanın Türk Vergi Kanunu'nda devrim niteliği taşıdığına işaret ederek, “İdare yönetimi önce bir çağıralım mükellef olabilir olmayabilir, bir soralım, burada bir eksiklik varsa beyan etsin, vergisini ödesin. Ama buna rağmen bilerek yaptıysa gerekli incelemeleri yapalım noktasında yaklaşılıyor. Bu uzlaşma gibi düşünülüyor, bu anlamda yayınlandı. Gelişmiş ülkelerde de bu örnekler var” dedi.
Uygulamanın sadece vergi mükelleflerini değil, herkesi ilgilendirebileceğini belirten Çavdar, yine uygulamayla birlikte vergi kayıp ve kaçağının asgariye indirilmesi konusunda fayda olunabileceğini ve ayrıca mükellefle devlet arasındaki soğuk ilişkinin giderilebileceğinin altını çizdi.
İzaha davet edilen mükelleflere 15 gün verildiğini belirten Çavdar, “Gitmezse mükerrer 355’e göre maddi yaptırımları var. Yine bilgi vermekten kaçınırsa bu sefer kolluk kuvvetleri devreye girebilir” dedi.
İzaha davet müessesi Gelir İdaresi Başkanlığı veya Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı bünyesinde kurulacak 'İzah Değerlendirme Komisyonu' tarafından yapılacak ön tespitler ile ilgili izaha davet yazısında belirtilen konular için uygulanacaktır.
1 Eylül 2017 tarihinden itibaren başlayacak olan ‘İzaha Davet’ uygulamasında ise davet konuları şu 16 maddede toplanıyor:
Bildirim formlarında yer alan bilgilerin analizi sonucunda mükelleflerin davet edilmesi, kredi kartı satış bilgileri ile katma değer vergisi beyannamelerinin karşılaştırması sonucu izaha davet edilmesi, yıllık beyannameler ile muhtasar ve prim beyannamelerinin karşılaştırılması sonucunda mükellefin izah edilmesi, çeşitli kurum ve kuruluşlardan elde edilen bilgiler ile asgari ücret tarifelerinin karşılaştırılması sonucunda mükellefin izaha davet edilmesi, yıllık gelir ve kurumlar arası beyannamelerin üzerinde yapılan indirimleri kanuni oranları aşan mükelleflerin izaha davet edilmesi, dağıttığı kar üzerinden vergi tevkifatı yapmadığı tespit edilenlerin izaha davet edilmesi, geçmiş yıl zararlarının mahsubu yüzünden izaha davet edilmesi, iştirak kazançlarıyla ilgili hesapta görülmeyen mükelleflerin izaha davet edilmesi, Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1- E maddesindeki istisna ile uygulanan mükelleflerin izaha davet edilmesi, örtülü sermaye yönünden mükelleflerin izaha davet edilmesi, ortaklardan alacaklar için hesaplanması gereken faizler yönünden mükelleflerin izah edilmesi, ortaklık hakları ve hisselerini elden çıkaranlar, gayrimenkül, alım-satım bedelinin eksik beyan edilmiş olabileceğine dair tespitler varsa, bu tespitlerle ilgili izah davet, gayrimenkullere ilişkin değer harç kazancı yönünden izaha davet, gayrimenkul sermaye evrakları, kira gelirlerini veya iş yerlerini beyan etmeyenleri izaha davet, halk diliğiyle naylon fatura kullananlar izaha davet edilecek.