2 ile 3 lira arasında alıcı bulan domatesin fiyatı, girdilerin yüksek olması nedeniyle çiftçinin yüzünü güldürmüyor.
Türkiye’nin örtü altı domates üretim üssü Antalya’da güzlük domateslerde ilk hasatlar yapılmaya başlandı. Ağustos ayında toprakla buluşan domates fideleri yaklaşık 3 ay sonra ilk ürünlerini verdi. Üretici tarafından itinayla kasalara toplanan domatesler, sabahın ilk ışıklarında Antalya Toptancı haline getiriliyor. Eylül ayında büyük kentlerin pazarlarında 7-8 liraya kadar yükselip, zam şampiyonu olan domates halde 2-3 liradan alıcı buluyor. Üretici ise maliyetlerin aşırı yükselmesi nedeniyle mevcut fiyatların kendilerini ancak koruduğunu dile getirdi.
"Girdi maliyetlerinin altında satılırsa çiftçi batar"
Antalya Toptancı Hal Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Dernek Başkanı Nevzat Akcan, sezonun ilk domateslerinin hasadının başladığını belirtti.
Bu sene ihracatta özellikle Irak pazarının yoğunlukta olduğunu kaydeden Akcan, "Girdilerimiz geçen yıla göre yüzde 100 ile yüzde 150 arası arttı. Üreticinin malını biz ucuz yedireceğiz dersek köylüyü bitiririz. Gelecek sene bu çiftçiye ekim yaptıramayız. O zaman ne olacak 3-4 lira bandında olan domates, seneye 7 ile 10 lira arasında ulaşabiliriz. O nedenle üretimi bitirmememiz gerekir" ifadelerine yer verdi.
Girdi maliyetlerinin altına üreticinin ürün satmasının mümkün olmadığını altını çizen Akcan, "2.5,3 liradan aşağı çiftçi domates satarsa, bu serayı seneye ekemez. Bu sera şubat ayında biter, para kazanamazsa bahar ekimini yapamaz" dedi.
"Ürün eksikliği fiyatı yükseltir"
Her sene domates üretiminde azalma olduğundan yakınan Akcan, "Bu yıl tuta zararlısının önüne geçemedik. Yazın ihracat yapıldı da domatesin fiyatı yükseldi. Tuta nedeniyle domatesin fiyatı yüksek oldu. Açık alanda yapılan tarımı tuta bitirdi. Ürün eksikliği olduğu için fiyat yüksek oldu" diye konuştu.
Gümrük kapılarında halen sıkıntıları olduğunu kaydeden Akcan, "İkinci bir ülke üzerinden ihracat yapıyoruz. Rusya’ya beş günde ulaşması gereken ürün, 10 ile 12 gün arasında ulaşınca kalite düşüyor. Bir an önce yetkililerin gümrük kapısındaki sıkıntıları aşması gerekir. Yurt dışına satabilirsek, ülkemize döviz getirebilirsek cari açık kapanır" diye konuştu.
"İlk hasadımız başladı"
Aksulu çiftçi Hüseyin Tekin, mahsulün az olması nedeniyle bu yıl domatesin fiyatının yüksek seyrettiğini söyledi.
Domateste üretim maliyetlerinin 1.5 kat arttığından yakınan Tekin, "Verim düşük, girdiler de yüksek olunca mecburen fiyat yüksek olur. Halde domatesi 2 ile 3 lira arasında satıyoruz. Ayakta duracak kadar bir para, normal sayılır. İlk hasadımız başladı. Bundan sonra şubat ayına kadar domates satışımız devam edecek" dedi.
"Şu anki fiyatlar normal"
Domates üreticisi İbrahim Ekici, tüketicinin ucuza domates yemesi halinde çiftçinin batacağını ileri sürerek "Girdi maliyetlerimiz çok yüksek. Geçen yıla oranla fiyatlar ikiye katlandı. Çalışacak işçi de bulamıyoruz. Şu anki fiyatlar normal, 3 liradan aşağı satarsak bir şey kazanamayız" ifadelerine yer verdi.