Kuzey Irak’ın toptancı hallerinden gerçekleştirdiği yüzde 70’lik alımla üreticinin yüzünü güldürdü. Geçtiğimiz sezona endeksle fiyatı iki katına çıkan domates 3 lira bandında seyrederken, fiyatın yüksekliğindeki sebep Kuzey Irak ihracatı olarak gösterildi. Türkiye’nin yaş sebze ve meyve deposu Antalya’da domates fiyatları üreticinin yüzünü güldürüyor. Geçmiş dönemde Rusya ile ihracat sorunları yaşayan üreticiye bu yıl adeta Kuzey Irak piyangosu vurdu. Geçtiğimiz ay domatesteki tuta sorunuyla ürün azlığından fiyatı 4 ila 5 liraya kadar yükselen domates, üretim artışıyla birlikte fiyatında düşüş yaşanmaya başladı. Üreticiyi tedirgin eden bu durum sonrası Kuzey Irak’a yapılan ihracat, domates fiyatının geçtiğimiz yıla endeksle iki katında kalmasını sağladı. İhracatla birlikte Antalya Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Hali’ndeki domateslerin yüzde 70’ni karşılanması, domatesin fiyatını 3 lira bandında tuttu.
Domates kurundaki yükselişin asıl nedenin ‘tuta’ olduğuna dikkat çeken Antalya Toptancı Hal Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Dernek Başkanı Nevzat Akcan, örtü altı sezonun tutadan dolayı bir ay önceden bittiğini ve bu yüzden piyasada boşluk oluştuğunu ifade etti.
“Serum oldu”
Üretimin artmasıyla birlikte domates fiyatının ani düşüş yaşamamasını Kuzey Irak’a borçlu olduklarını ifade eden Akcan, Irak pazarının bir günlüğüne dahi olsa geri çekilmesiyle birlikte domates fiyatında ciddi düşüş yaşandığını kaydetti. Akcan, “Irak pazarı çiftçiye serum oldu. Zaten domatesi şu fiyatlardan aşağıya sattığımızda, tarımı burada bitiririz. Kuzey Irak pazarı Rusya’nın eksikliğini bir nebze de olsa giderdi. Rusya’ya domates satmamız da biraz zor. Gümrük’te Ruslarla ilgili aşamadığımız sıkıntılarımız var. Kimyasal ilaç asla kullanmıyoruz artık çiftçimiz bilinçli. Siyasi olaylardan dolayı Rus gümrüğünde sıkıntılarımız var. Onun için Kuzey Irak’a burada muhtacız. Irak olmasaydı, domates bir lira bandında olurdu. O zaman da çiftçiyi bitirirdik” ifadelerini kullandı.
“Irak pazarı da biterse vay halimize”
‘Irak pazarı da peyderpey bitecek olursa, o zaman vay halimize’ diyen Akcan,yeni pazarın bitmesi durumunda üreticileri kötü günlerin beklediğini söyledi. Akcan, “Kuzey Irak’a muhtacız. Irak olmasaydı şimdi domates 1-1,5 bandında olurdu. O zaman çiftçi biterdi. Tarımı enflasyona sebep tutuyorlar ama kesinlikle değil. Irak pazarı bitecek olursa böyle peyder pey vay halimize. Kötü günler bekler bizi. Irak pazarının kapanması bizim için felaket olur. Antalya halinin yüzde 70’i ırak pazarına gidiyor. Piyasayı ayakta tutan bu pazar, bugün alım yapmadı ve sıkıntı oluştu.
Bizim ihracat olmazsa olmazımız. Bu işin maliyeti var. Maliyetin altında sebze satarsak, önümüzdeki sene üreticiye ektiremeyiz” diye konuştu.